فرزهای دندانی برای برش بافتهای سخت، دندان و یا استخوان استفاده میشوند. اغلب فرزها از فولاد، فولاد ضد زنگ، کاربید تنگستن و سنگ الماس ساخته شدهاند. در هر یک از کاتالوگهای دندانپزشکی میتوان طیف گستردهای از فرزهای دندانی را مشاهده کرد اما دندانپزشکان برای استفاده اولیه، تنها به چند فرز نیاز خواهند داشت.
سه قسمت اصلی انواع فرزها عبارتند از: سر، گردن و ساق پا.
سر یا Head، حاوی تیغههایی است که برای بریدن بافت میچرخند. ساق، بلندترین قسمت فرز است که داخل هندپیس قرار میگیرد و گردن نیز نقطه اتصال دو قسمت سر و پایین فرز است.
فرزهایی که دندانپزشک در طول عملیات استفاده میکند، نسبت به نوع جراحی و مرحله آن، متفاوتاند؛ البته وجه مشترک تمامی فرزها سر و بدنه آنهاست.
سه نوع اصلی بدنه یا ساق در فرزها وجود دارد که عبارتند از:
جالب است بدانید که بیش از 5000 نوع فرز دندان وجود دارد که از نظر شکل، اندازه یا موادی که از آن ساخته شدهاند از یکدیگر متمایز هستند؛ این مسئله باعث شده است که فرزها یکی از محصولات فراوان در انبارهای دندانپزشکی باشند. به همین دلیل، فرزهای دندانپزشکی دارای کد استاندارد یا ISO مشخصی هستند که همه سازندگان از آن به عنوان روش تشخیص استفاده کرده و تشخیص دقیق فرز مورد نیاز را کمی برای خودشان آسانتر میکنند. این کدگذاری با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف فرزهای دندانی ایجاد شده و آنها را از یکدیگر متمایز میکند.
از آنجایی که این موضوع نیازمند توضیح بیشتری است، قصد داریم در این مقاله به بررسی جامع انواع فرزهای دندانی و نحوه تشخیص فرزهای کاربردی بپردازیم؛ همراه ما باشید.
کدگذاری فرزهای دندانی، توسط پارامترهای زیر به عنوان راهی برای ایجاد یک شمارهگذاری منحصر به فرد که مربوط به هر فرز است، در نظر گرفته میشود:
همانطور که توضیح داده شد، سر فرز دندان، تعداد مشخصی دارد که با شکل آن مرتبط است. دانستن اعداد مربوط به سر فرزها میتواند به شما کمک کند تا به راحتی و به سرعت هرچه تمامتر تشخیص دهید که چه نوع فرزی را ممکن است نیاز داشته باشید.
درجه زبری را اغلب میتوان با رنگ فرز دندان تشخیص داد. طبقه بندی زبری فرزهای دندانی نیز براساس استانداردهای خاصی انجام میگیرد. طبقه بندی فرزها بر اساس رنگ به شرح زیر است:
دندانپزشکان براساس نوع عملیاتی که انجام میدهند از چندین فرز در طول درمان استفاده میکنند. هرکدام از این فرزها به دلیل فرم و میزان زبری که دارند، در مرحلهای خاص به روند درمان افزوده میشوند.
فرزهای الماسی به طور گسترده توسط دندانپزشکان در سراسر جهان استفاده میشوند که اغلب با هندپیسهای با سرعت بالا ساخته شدهاند. الماس قادر است بافتهای سخت مانند مینای دندان و استخوان را از بین برده و سطحی تقریبا ناهموار به جا بگذارد.
این فرزها از پیوند ذرات کوچک الماس تشکیل شده و معمولاً با یک دسته اصطکاکی عرضه میشوند. فرزهای الماسه برای کاهش ساختار دندان طراحی شدهاند و معمولاً برای اعمال تغییراتی مرتبط با روکش دندان مورد استفاده قرار میگیرند. این فرزها کیفیت بالا و دقت فوق العادهای را ارائه میدهند و امکان ایجاد یک برش سریع و صاف را فراهم میکنند. با این حال آنها نسبت به انواع دیگر فرزها طول عمر کمتری دارند.
جالب است بدانید که استریلیزاسیون مکرر، اثر برش فرزهای الماسی را کاهش میدهد. همچنین فرزهای الماسه طلای دیاتک Coltene دارای عملکرد و دوام بالایی هستند؛ لازم به ذکر است که فقط از الماسهای طبیعی در فرزهای دیاتک استفاده میشود تا راندمان برش بالا و عمر طولانیتری داشته باشند.
فرزهای کاربید تنگستن با دقت عالی خود شناخته میشوند. این نوع از فرزها، سه برابر سختتر از فولاد بوده و به دندانپزشک کمک میکنند تا ساختارهای دندان را صاف کرده و به سطحی صاف و صیقلی دست پیدا کند.
فرزهای کاربید تنگستن با ساقههای FG و RA عرضه میشوند. این فرزها اغلب هنگام اصلاح و تکمیل ترمیمهای کامپوزیت استفاده میشوند. فرز تنگستن قیمت بالاتری نسبت به فرزهای فولادی دارد اما این را با عمر کاری طولانیتر خود، جبران میکند. آنها در مقایسه با سایر انواع فرزهای دندانی به دلیل حداقل ارتعاش و “پیچ و خم” خود شناخته شدهاند و از ایجاد اذیت و زباله بیش از اندازه، جلوگیری میکنند.
اغلب فرز کاربید تنگستن در واقع فقط در نوک کاربید وجود دارد. این ماده در مقایسه با فولاد شکننده است، بنابراین اغلب ساقههای آن از فولاد ساخته میشوند.
فرزهای فولادی به همان اندازه که با انعطافپذیری بالای خود شناخته میشوند، به حفظ لبههایشان نیز مشهور هستند. آنها برای از بین بردن عاج و آماده سازی حفره، کارایی بالایی داشته و به طور روزمره به کار میروند. فرزهای فولادی معمولاً با ساق RA در دسترس دندانپزشکان قرار میگیرند و مقاومت بالایی در برابر خرد شدن و شکستن دارند. با همه این اوصاف، آنها سریعتر از فرزهای کاربید تنگستن صاف میشوند.
فرزهای HP یا “هندپیس” دارای ساقه مستقیم و بلندتر با قطر ساقه 2.35 میلی متر هستند. این نوع خاص از فرزها روی هندپیسهای کم سرعت استفاده شده و حتی در جراحیها و همچنین کوچک کردن دندانها، مورد استفاده قرار میگیرند.
فرزهای FG BurFG یا “گیره اصطکاکی” توسط دندانپزشکان هنگام کار با هندپیسهای سرعت بالا استفاده میشوند. آنها شافت صافی داشته و طولشان معمولاً 20 میلیمتر و قطر آنها 1.6 میلیمتر است.
فرزهای RA یا “زاویه راست” به هندپیسهای ضد زاویه با سرعت پایین با یک بریدگی در انتهای دسته میچسبند. قطر شفت آنها 2.35 میلیمتر بوده و با همان شکل ساقههای FG در دسترس تمامی دندانپزشکان قرار میگیرند.
راه دیگری نیز برای طبقهبندی فرزها از طریق شکل آنها وجود دارد. این اشکال ممکن است به طور غیررسمی به عنوان “مخروط”، “گرد”، “نیزه” شناخته شوند، اما سیستم ISO به وضوح هر شکل را با یک کد تعریف میکند.
به طور کلی از فرزهای گرد و گلابی برای آمادهسازی حفره و آندرکات، فرزهای برش متقاطع برای تاجکاری و برش دادن دندانهای چند ریشه و فرزهای تکمیلی برای تکمیل ترمیمها استفاده میشود.
اندازه شن نوار رنگی در اطراف گردن فرز نشان دهنده “اندازه دانه” آن است. زمانی که نیاز به حذف مواد بیشتری باشد، برای مثال هنگام تمیز کردن پوسیدگی، از سنگهای درشتتر استفاده میشود. گرههای ریزتر نیز معمولاً برای پرداخت و تکمیل کار مورداستفاده قرار میگیرند.
آخرین ویژگی فرز، قطر سر است. کوچکترین اندازهها برای کارهای دقیق و جزئیتر استفاده میشوند، این در حالی است که اندازههای بزرگتر در روشهای جراحی کاربرد بیشتری دارند.
سیستم ISO فرزها را با یک کد 15 رقمی برای شناسایی دقیق برچسب گذاری میکند. شماره کد به شش بخش تقسیم میشود:
نوع فرز / نوع ساقه / طول فرز / شکل سر / اندازه شن / حداکثر قطر سر
اکنون که میدانید فرزهای دندانی چگونه طبقهبندی میشوند، زمان آن رسیده است که موارد مورد نیاز خود را از طیف گستردهای از فرزهای دندان، انتخاب کرده و نهایت استفاده را ببرید. قبل از انتخاب فرز بهتر است ابتدا اطلاعاتی درباره کاربرد و مناسبترین اندازه آنها، کسب کنید.
مجموعه سلامت تجهیز لطیفی با سالها تجربه در زمینه فروش معتبرترین تجهیزات دندانپزشکی آماده ارائه مشاورههای تخصصی به دندانپزشکان عزیز است. توصیه میکنیم قبل از خرید فرزهای دندانپزشکی ابتدا از طریق راههای ارتباطی موجود در وبسایت مشاورههای لازم را دریافت کنید و سپس از طریق فروشگاه آنلاین ما فرزهای مورنیازتان را انتخاب نمایید.