یونیت دندانپزشکی؛ مرتبط‌ترین بخش دندانپزشکی به بیمار
- 29 آبان 1400
- 0 نظر ثبت شده
- زمان مطالعه: 5 دقیقه
یکی از اساسی‌ترین تجهیزات در مطب‌های دندانپزشکی که به عنوان قلب هر مطبی شناخته می‌شوند، صندلی‌های بیمار یا یونیت‌های دندانپزشکی است. ایجاد کوچکترین اختلال در نحوه کار یونیت به شدت بر کارایی دندانپزشک و روند درمان تاثیر می‌گذارد. شناخت اجزای یونیت دندانپزشکی در نحوه نگهداری و تعمیر آن در صورت نیاز بسیار مفید خواهد بود. اگر قصد خرید یونیت جدید برای مطب‌تان را دارید و یا اینکه به دنبال نحوه کار و نگهداری از یونیت‌های دندانپزشکی هستید، همراه ما باشید!
صندلی بیمار و یونیت دندانپزشکی
قبل از هر چیز باید بدانیم که صندلی بیمار و یونیت دندانپزشکی، دو وسیله مجزا هستند که به یکدیگر متصل شده‌اند. صندلی دندانپزشکی یا همان صندلی بیمار، وسیله‌ای است که بیمار هنگام مراجعه به دندانپزشک روی آن مستقر می‌شود. یونیت نیز ابزاری برای کنترل حرکات صندلی و تمامی اینسترومنت‌های دندانپزشکی است که هنگام مداوای بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌دانید که تمامی یونیت‌های دندانپزشکی، دارای پایه‌ای هستند که چراغ دندانپزشکی بر روی آن قرار گرفته است. از طرف دیگر این یونیت‌ها، دارای ورودی آب و هوا و خروجی فاضلاب نیز می‌باشند.
ورود آب و هوا برای راه‌اندازی اینسترومنت‌ها، پوآر، ساکشن، کراشور، کویترون و دوش آب لیوان، الزمی است. نحوه فعال کردن یونیت‌ها، توسط هوای فشرده، آب و الکتریسته است که از طریق پدال یا کلید فعال می‌شود.
یونیت دندانپزشکی باید به گونه‌ای طراحی شود که تجهیزات را به راحتی در اختیار دندانپزشک قرار داده و احتمال انتشار عفونت را به حداقل برساند. یکی از مواردی که هنگام خرید یونیت باید به آن توجه کرد سطح صاف و صیقلی آن است. سطوح صاف یونیت‌ها سبب می‌شود که یونیت به سادگی تمیز و ضدعفونی شود. از طرف دیگر هنگام خرید یونیت دندانپزشکی به کیفیت رنگ آن توجه کنید؛ یونیت‌هایی که رنگ سطح آنها پخته شده‌اند، به دلیل کنده نشدن رنگ‌ها، مناسبت‌ترین گزینه برای خرید هستند.
در امر ضدعفونی کردن اینسترومنت‌ها نوع یونیت نقش اساسی را ایفا می‌کند. برخی یونیت‌ها دارای منبع جداگانه مایع ضدعفونی هستند که ترکیب این ماده با آب سبب کاهش میکروارگانیسم‌ها می‌شود. درصورتی که یونیت دندانپزشکی شما از این نوع نباشد، جلوگیری از انتشار عفونت با استفاده از غلاف‌های یکبارمصرف برای اینسترومنت‌ها نیز امکان‌پذیر است.
اجزای اصلی یونیت دندانپزشکی
همانطور که می‌دانید یونیت دندانپزشکی باید متشکل از چندین قسمت باشد که هر کدام از این بخش‌ها مانند اجزای یک سیستم عمل می‌کنند. اختلال در هر یک از این اجزا سبب بروز مشکلاتی در تمام یونیت شده و کارایی دندانپزشک را به شدت پایین می‌آورد. بنابراین ضروری است تا اجزای اصلی تشکیل دهنده یونیت‌های دندانپزشکی را شناخته و در صورت بروز مشکل اقدام به تعمیر یا تعویض آنها نمایید.
پایه و بازوی یونیت
یونیت‌های دندانپزشکی و تمامی اجزای آنها روی یک بازوی افقی نصب می‌شوند. مشخصه بارز این پایه‌ها استقامت مکانیکی بالای آنهاست. نوع اتصال و استقامت بازوی یونیت باید به گونه‌ای باشد که بتواند تمام اجزا را بدون لرزش و در تعادل کامل، کنار یکدیگر نگه دارد.
چراغ یونیت
یکی از اساسی‌ترین بخش‌های یونیت چراغ آن است؛ این چراغ‌ها باید نور سفید، بدون سایه و سرد ارائه دهند تا دندانپزشک بتواند به خوبی محیط داخل دندان را مشاهده کند. از طرف دیگر چراغ یونیت باید در مقابل آب نیز مقاومت مناسبی از خود نشان دهد. شدت نور منتشر شده قابل تنظیم است؛ البته شدت این نور تا حد زیادی به جنس شیشه رفلاکتور پشت لامپ وابسته است. شدت نور چراغ یونیت از 24000 تا 8000 لوکس قابل تنظیم است.
نکته نهایی درباره نور چراغ یونیت این است که این نور باید مانند نور آفتاب باشد، نور زرد و ناکافی سبب خستگی چشم دندانپزشک خواهدشد. بهترین نوری که می‌توان در چراغ‌های یونیت استفاده کرد، نور ساطع شده از لامپ‌های کوارتز- هالوژن است.
اگر در یونیت مطب شما از چراغ کوارتز- هالوژن استفاده شده است، هنگام تعویض لامپ‌ها به هیچ وجه به حباب دست نزنید. سدیم موجود در پوست دست با کوارتز و هالوژن ترکیب شده و به شدت عمر لامپ را کاهش می‌دهد.
کاسه کراشوار و دوش آب لیوان
کاسه کراشواری که معمولا در سمت چپ بیمار قرار می‌گیرد باید گودی مناسبی داشته و فاصله آن تا بیمار به گونه‌ای تنظیم شود که هنگام تخلیه آب دهان، خون و آلودگی به اطراف منتقل نشود. از طرف دیگر آب باید به طور کامل در کراشوار گردش داشته و به مناسب‌ترین شکل بتواند تخلیه شود.
نکته دیگری که درباره کراشوارها مورد بحث قرار می‌گیرد، جنس آنهاست. جنس کاسه کراشوار باید به گونه‌ای باشد که مواد دندانپزشکی و ضدعفونی سبب خراب شدن و تغییر رنگ آن نشود. رایج‌ترین متریال‌هایی که در ساخت کراشوارها استفاده می‌شود، چینی، سنگ و پلاستیک است.
در قسمت بالای کراشوار یک دوش آب لیوان وجود دارد که برای پر کردن لیوان جهت شستشوی دهان بیمار در حین و پس از عملیات استفاده می‌شود. وابسته به نوع یونیتی که می‌خرید آب کراشوار می‌تواند هم به صورت مستقیم از شیر آب تغذیه شود و یا اینکه از منبع ذخیره آب مخصوص (Water Reservoir) تهیه شود. یکی از جذابیت‌های یونیت‌های جدید استفاده از آب گرم در کراشوار است که گزینه بسیار مناسبی به شمار می‌آید.
برخی از دستگاه‌ها قادرند به صورت خودکار با استفاده از تنظیم دو پارامتر Water Quantity “مقدار آبی که از دوش به لیوان می‌ریزد” و Flow Time “زمان ریزش آب” از اتلاف وقت جلوگیری کرده و لیوان را به صورت خودکار پرکنید.
میز یا کنسول دندانپزشک (Doctor console)
میز دندانپزشک که به آن تابلت یا کنسول نیز گفته می‌شود، دقیقا در کنار صندلی دندانپزشک قرار می‌گیرد. دندانپزشکان طبق سلیقه و راحتی‌شان می‌توانند این میز را در سمت راست و یا چپ صندلی‌شان قرار دهند. روی این تابلت‌ها برخی دکمه‌ها جهت کنترل قسمت‌های مختلف یونیت و صندلی قرار دارد. چند نمونه از اساسی‌ترین دکمه‌ها که دندانپزشکان به وفور از آنها استفاده می‌کنند به شرح زیر است:
- Chair up / down دکمه مخصوص حرکت صندلی به بالا و پایین
- Backrest movement دکمه خاص حرکت صندلی به عقب و جلو
- Cold / hot water دکمه تنظیم آب گرم و سرد ریخته شده از کراشوار
- Height control دکمه روشن و خاموش کردن چراغ یونیت دندانپزشکی
- Instrument speed control کلید کنترل سرعت چرخش آنگل و توربین‌های دندانپزشکی
- Zero position این دکمه صندلی را به وضعیت صفر برده و باعث ریزش آب از دوش آب لیوان می‌شود.
می‌دانید که یونیت‌های دندانپزشکی دارای انواع مختلفی هستند که روز به روز نیز بر امکاناتی که در اختیار دندانپزشک قرار می‌دهند، افزوده می‌شود. یکی از جدیدترین امکاناتی که روی یونیت‌های دندانپزشکی پیاده شده است، وجود نگاتوسکوپ کوچک روی میز دندانپزشک است. این نگاتوسکوپ‌ها فیلم‌های اخذ شده از رادیوگرافی را حین کار به دندانپزشک نمایش می‌دهند.
میز دستیار (Assistant Table)
میز دستیار دندانپزشک نیز شامل دکمه‌های تابلت است؛ البته در یونیت‌های کارتی، تابلت‌ها به صورت یک میز جدا و پرتابل در سمت راست یا چپ یونیت قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین وجوه تابلت‌ها و میزهای دستیار این است که وقتی اینسترومنت‌ها (مانند آنگل، توربین، هندپس) از روی هولدر برداشته می‌شوند میکروسوئیچ آنها شروع به فعالیت کرده و تنها با برداشتن و گذاشتن اینسترومنت می‌توانید عملکرد را قطع و وصل کنید. از طرف دیگر کنترل فشار آب و هوا در یونیت‌ها توسط پیچ‌هایی که زیر میز تعبیه شده‌اند صورت می‌گیرد.
سیستم ساکشن
یکی از اساسی‌ترین اجزای یونیت دندانپزشکی ساکشن یا همان سیستم مکنده است. ساکشن وظیفه دارد جهت جلوگیری از اتلاف وقت و ایجاد دید کافی برای دندانپزشک محیط دهان را تمیز کند. ساکشن‌های موجود در یونیت به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از: بزاق کش، ساکشن مرکزی و جداکننده آمالگام.
جعبه جانبی یونیت
اصلی‌ترین قسمت یونیت دندانپزشکی، باکس جانبی آن است که معمولا بزاق‌کش جداکننده آمالگام و منبع ذخیره آب در داخل این باکس قرار می‌گیرند. در انواع قدیمی این جعبه بوسترهایی جهت رگلاژ هوای درایو توربین‌ها و آنگل‌ها قرار دارد. داخل جعبه جانبی ممکن است مدار ساکشن و فیلتر آب نیز وجود داشته باشد. کاربردهای اصلی منبع ذخیره آب عبارتند از:
- استفاده از آب هنگام قطع شدن آن
- استفاده از سرم فیزیولوژیک هنگام عمل‌های جراحی
- ضدعفونی و شستشوی شلنگ‌ها و مسیر آب
قطعات دستی و هندپس‌ها
همانطور که می‌دانید که هندپس‌ها قطعات چرخشی هستند که جهت برش و صیقل دادن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین روش‌های راه‌اندازی هندپس‌ها، استفاده از سیستم پنوماتیک، تسمه‌ای یا الکتریکی است. سرعت هندپس‌ها قابل تنظیم هستند اما در حالت کلی می‌توان این تجهیزات را در دو دسته هندپس‌های پرسرعت و هندپس‌هایی با سرعت پایین تقسیم کرد.
میانگین سرعت، هندپس‌های پرسرعت بالاتر از 100000 دور در دقیقه است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به توربین‌هایی با سر دوکی شکل، مته، پروانه، نگهدارنده و اورینگ‌ها اشاره کرد. این در حالی است که سرعت میانگین هندپس‌هایی که سرعت چرخش پایینی دارند نزدیک به 20000 دور در دقیقه است که از مهم‌ترین نوع این هندپس‌ها می‌توان به ایروموتورها اشاره کرد.
کنترل بلوک
این بخش از یونیت دندانپزشکی، واحدی است که عمل تقسیم، قطع و وصل و انتقال آب و هوا به اینسترومنت‌ها را انجام می‌دهد. واحد کنترل بلوک از مهم‌ترین اجزای تابلت یونیت است. رایج‌ترین استفاده کنترل بلوک با فشار دادن پدال شیر پنوماتیک آب تحت کنترل قرار می‌گیرد. بعد از اینکه آب به کنترل بلوک رسید با برداشتن اینسترومنت از جای خود، ایرسوئیچ، هوای پشت دیافراگم را آزاد کرده و اینسترومنت شروع به کار خواهد کرد.
سیستم هوای فشرده
در این سیستم، هوای فشرده پس از کمپرسور وارد فیلتر رگلاتور جلوی صندلی شده و پس از عبور از آن، هوای خشک با فشار تنظیم شده‌ای که به نوع یونیت و اینسترومنت‌های به کار رفته وابسته است، وارد سیستم یونیت می‌شود. عموما از سیستم یونیت سه انشعاب به ترتیب جهت تنظیم هوا در تابلت دستیار، سیستم کنترل یونیت و هوای سرنگ تابلت وجود دارد.
Floor box
جعبه‌ای در زیر صندلی قرار دارد که از قسمت‌های مختلف تشکیل شده است.
- Input power
- رگلاتور فشار
- جعبه UV
- شلنگ‌های آب و فاضلاب
مانیتور و پایه آن
یونیت‌های که دارای دوربین داخلی دهان (Intra oral camera) هستند، دارای یک پایه مانیتور می‌باشند که مانیتور روی آن قرار می‌گیرد. داخل این پایه سیستم برق جهت راه‌اندازی مانیتور وجوددارد. توجه داشته باشید مانیتوری که روی پایه قرار می‌گیرد باید دارای Tuner یا capture TV باشد تا بتوانید به صورت مستقل تصاویر را به نمایش بگذارید.
صندلی
استانداردهایی که باید در طراحی صندلی بیمار رعایت شود، چندین مورد است که مهم‌ترین آن، استحکام و توانایی تحمل وزن بیمار است. تولید و طراحی‌های صندلی دندانپزشکی در سه نوع Z-X-U انجام می‌گیرد. هر صندلی دارای دو موتور است که یکی برای بالا و پایین کردن صندلی و دیگری برای حرکت در جهت عقب و جلو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اجزای تشکیل دهنده صندلی بیمار در یونیت دندانپزشکی
- شاسی صندلی
- پشتی صندلی
- تشک صندلی
- زیرسری
- زیردستی
سخن پایانی
در این مقاله با اهمیت و جایگاه یونیت دندانپزشکی در مطب‌ها آشنا شده و به بررسی مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده آنها پرداختیم. شناخت این اجزا به شما دندانپزشکان عزیز کمک می‌کند تا در نگهداری آن نهایت دقت را به خرج داده و در صورت بروز مشکل به سرعت اقدام به تعمیر یا تعویض قطعات آن کنید. البته همه چیز با نگهداری و تعمیر امکان‌پذیر نیست، اولین اقدامی که باید انجام داد بررسی انواع یونیت‌ها و انتخاب بهترین و باکیفیت‌ترین برند از بین آنهاست. تجهیزات دندانپزشکی لطیفی با سال‌ها تجربه در زمینه مشاوره و فروش انواع تجهیزات از برندهای معتبر جهان در کنار شماست تا بتوانید بهترین انتخاب را برای مطب‌تان داشته باشید. برای مشاوره رایگان و کسب اطلاعات درباره انواع یونیت‌های دندانپزشکی و برندهای آنها از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وب‌سایت با کارشناسان ما تماس بگیرید.