فرز آنگل دندانپزشکی چیست و چه کاربردی دارد؟
همان‌طور که می‌دانید فرزهای دندانپزشکی قطعات مته مانند کوچکی هستند که با اتصال به هندپس، برای ایجاد برش در بافت سخت دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فرزها براساس نوع کار و وظیفه‌ای که دارند در چندین نوع مختلف در بازار موجودند. یکی از مهم‌ترین تجهیزات در مطب هر دندانپزشک، فرز آنگل است. در این مقاله قصد داریم فرز آنگل دندانپزشکی و کاربردهای آن را بررسی کنیم، تا با این عضو اساسی مطب‌های دندانپزشکی بیشتر آشنا شوید.
نقش حیاتی فرز آنگل در یونیت دندانپزشکی
با پیشرفت علم دندانپزشکی و تجهیزات موجود در بازار، دندانپزشکان دیگر مانند سابق برای هر آسیب دندانی، کشیدن دندان را تجویز نمی‌کنند. امروزه یک دندانپزشک کاربلد تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا از کشیدن دندان پوسیده جلوگیری کند. اگر قسمتی از دندان دچار پوسیدگی شده باشد، آن قسمت توسط پزشک خالی شده و با مواد خاصی پر می‌شود تا از ادامه پوسیدگی جلوگیری شود.
برای اینکه دندانپزشک بتواند از ادامه فرآیند پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و قسمت پوسیده را از دندان جدا کند، از ابزارهای چرخنده استفاده می‌کند. ابزارهای چرخنده‌ای که در یونیت دندانپزشکی به چشم می‌خورند به دو نوع توریبن‌ها و موتورها تقسیم می‌شوند. تفاوت اساسی بین این دو دسته، سرعت چرخش آنها و نحوه تنظیم سرعت است. توربین‌ها چرخ‌دنده‌هایی هستند که با سرعت بالا می‌چرخند؛ این در حالی است که موتورها را به عنوان چرخ‌دنده‌هایی با سرعت پایین و قابل تنظیم می‌شناسیم.
علاوه‌بر نوع چرخنده جنس فرزها نیز نسبت به سرعت چرخش متفاوت است. به عبارتی می‌توان گفت، فرزهای الماسی در توربین‌های با سرعت چرخش بالا و فرزهای کارباید، که فرز آنگل نیز از این نوع است، در موتورهای چرخنده مورداستفاده قرار می‌گیرند. فرزهای کاربایدی می‌توانند به سادگی عاج پوسیده را برش داده و بردارند؛ اما توانایی خراش دادن عاج سالم دندان را ندارند به همین دلیل دندانپزشک به خوبی میتواند قسمت پوسیده عاج را تشخیص داده و بردارد.
چرخ‌دنده‌ای که در هندپس‌ها و فرز آنگل‌های دندانپزشکی استفاده می‌شود، موتورهایی متشکل از چندین قسمت هستند. اجزای تشکیل‌دهنده فرز آنگل دندانپزشکی عبارتند از: سر یا هد دارای کارتریج، ورودی آب و خروجی آب. هنگام کار کردن فرز، باید به طور مداوم عمل آب‌پاشی انجام گیرد؛ زیرا گرمای تولید شده توسط فرز اگر با پاشیدن آب خنثی نشود تحریک‌پذیری دندان بالا رفته و از طرف دیگر فرز آنگل نیز دچار آسیب می‌شود. البته باید گفت که آنگل نسبت به فرزهای توربینی گرمای کمتری تولید می‌کند و علت آن نیز سرعت چرخش پایین آن است.
لازم به ذکر است که در برخی از انواع فرز آنگل‌های دندانپزشکی، مجرایی برای آب تعبیه نشده است. توصیه می‌کنیم هنگام خرید، نسبت به نیازتان با مشاورین مجرب تجهیزات دندانپزشکی مشاوره کنید.
نسبت دور ایرموتور به فرز آنگل دندانپزشکی
با نگاهی به بدنه فرز آنگل دندانپزشکی، متوجه یک نوار رنگی در انتهای این ابزار خواهیم شد که نشانگر نسبت دور موتور است. رنگ‌های این نوار به صورت تصادفی نیست و هر رنگ بیانگر نسبتی خاص است.
- رنگ آبی: نشانگر نسبت دور 1 به 1
- رنگ قرمز یا نارنجی: نشانگر نسبت دور 1 به 5
- رنگ سبز: نشانگر نسبت دور کاهش یافته 2 به 1، 4 به 1، 10 به 1، 20 به 1 و 40 به 1
- رنگ مشکی: نشانگر کاهش دوباره دور موتور به نسبت‌های 22 به 1 و 25 به 1
از نوار مشکی معمولا در جراحی‌های حساس دندان و ایمپلنت‌ها استفاده می‌شود. دندانپزشک باتوجه به مشکل دندان و عملیات لازم برای درمان، یکی از رنگ‌های فرز را انتخاب کرده و شروع به کار می‌کند.
اصول نگهداری فرز آنگل دندانپزشکی؛ مته پر سروصدای روی دندان
حال که با فرز آنگل دندانپزشکی آشنا شدیم، نوبت به نحوه نگهداری از این فرزها و جلوگیری از واردشدن هرگونه آسیبی به آنها می‌رسد. یکی از مهم‌ترین مواردی که در عملکرد آنگل بسیار موثر است فشار هوا میباشد. دندانپزشک باید بتواند فشار هوا را به گونه‌ای تنظیم کند که فرز آسیب نبیند. درصورتی که فشار هوا از حد تعیین شده بالاتر باشد، موجب آسیب‌رسانی به قسمت کارتریج آنگل می‌شود. توصیه شرکت‌های تولید کننده تجهیزات دندانپزشکی این است که فشار هوای یونیت روی 2٬3 بار تنظیم شود. درصورتی که فشار یونیت از حد گفته شده بالاتر باشد امکان شکستن بلبرینگ‌ها و آسیب رسیدن به شفت‌ها و پروانه‌ها وجود خواهدداشت.
از دیگر موارد ضروری در نگهداری از فرز آنگل دندانپزشکی، روغن‌کاری توربین‌ها قبل و بعد از اتوکلاو میباشد. روغن‌کاری از اقدامات مهمی است که حتما باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید، فیبر بلبرینگ‌های توربین در اثر گرمای اتوکلاو خشک شده و در اثر گردش دچار اصطکاک می‌شود، به همین دلیل در صورتی که روغن‌کاری انجام نشود به مرور زمان کارایی خود را از دست خواهدداد.
استریل کردن فرز آنگل دندانپزشکی نیز باید اصولی و بااحتیاط انجام گیرد. برای استریل نمودن این دستگاه‌ها ابتدا آن را روغن‌کاری کردن و سپس درون بسته استریل قرار داده و در اتوکلاو دندانپزشکی قرار دهید. به یاد داشته باشید که برای استریل کردن ابزارآلات دندانپزشکی هرگز نباید از مواد ضدعفونی کننده استفاده کنید؛ زیرا این کار باعث آسیب دیدن کارتریج فرزها می‌شود.
نکته دیگری که در نگهداری از فرز آنگل‌های دندانپزشکی باید به یاد داشته باشید، ایمن نگه داشتن آنها در برابر انواع ضربه‌ها و آسیب‌های فیزیکی است. برخورد هرگونه ضربه به فرز آنگل دندانپزشکی باعث ایجاد اخلال در کار آن می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت، هنگام استفاده، استریل کردن و نگهداری فرزهای دندانپزشکی باید نهایت دقت و حساسیت را به خرج دهید.
تخلیه هوای کمپرسور از موارد مهم دیگری میباشد که نباید سهل گرفته شود و باید بصورت هفتگی انجام پذیرد همچنین بهتر است که فیلتر هوا روی کمپرسور نصب گردد تا هوای خشک و تمیز به کمپرسورها برسد. فیلترهای روغنی گزینهی بسیار مناسبی برای این امر میباشند.
انسداد مجاری آب و هوا یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که برای نگهداری ایمن از فرز آنگل دندانپزشکی باید رعایت کرد. درصورتی که این مجاری مسدود شوند باید از سوندهای استاندارد برای باز کردن آنها استفاده کنید؛ زیرا سوندهای غیراستاندارد باعث انحراف دهانه مجاری آب و هوا شده و سبب می‌شود آب خروجی روی فرز نپاشد.
در آخر جای‌گیری فرزها از دیگر مواردی است که باید توجه ویژه‌ای به آن شود. فراموش نکنید که فرزهای تاب‌دار و مستهلک می‌توانند موجب آسیب رسیدن به بلبرینگ کارتریج‌ها شوند؛ زیرا به دلیل عدم امکان برش مناسب، مجبور می‌شوید فشار دستتان را زیاد کرده و علاوه‌بر دندان‌ها به دستگاه نیز آسیب وارد کنید.
همچنین هنگام نصب فرز دقت کنید که کاملا جا بیافتد؛ زیرا اگر فرز کاملا در جای خود قرار نگیرد، امکان آسیب دیدن شفت‌ها وجود دارد. از طرف دیگر جای‌گیری نامناسب فرز در جای خود، امکان دوران خارج از مرکز فرز و آسیب دیدن بلبرینگ‌ها را بالا می‌برد. رعایت تمامی نکات گفته شده، میتواند موجب افزایش عمر استفاده از آنگل و همچنین افزایش کارایی آن شود.
سخن پایانی
در این مقاله نگاهی به فرز آنگل دندانپزشکی انداختیم و با نقش مهم این فرز در یونیت دندانپزشکی آشنا شدیم. دانستیم که نگهداری از این فرز، نحوه استریل کردن آن و انتخاب نسبت دور موتور مناسب هنگام کار اهمیت فراوانی دارد. فرزهای دندانپزشکی به دلیل تنوع در نوع و برندشان، اغلب علاوه‌بر روش‌های استفاده و نگهداری عمومی، دارای دستورالعمل‌های خاصی نیز هستند که تنها متخصصین تجهیزات دندانپزشکی در این زمینه می‌توانند به شما کمک کنند. تجهیزات دندانپزشکی لطیفی با سال‌ها تجربه در زمینه واردات انواع برندهای مرغوب و معتبر جهانی، آماده ارائه مشاوره تخصصی به دندانپزشکان عزیز میباشد. برای ارتباط با ما کافیست یکی از راه‌های ارتباطی موجود در وب‌سایت را انتخاب کرده و تماس بگیرید.